Bij veel wijndomeinen lees je hier eerst rijke verhalen uit een generaties-lang verleden, maar het kan natuurlijk ook eens op een andere manier: Paolo Baratta, die zijn jeugd heeft doorgebracht tussen de wijnranken in Lombardije, vond na een lange zoektocht in Toscane in 1998 eindelijk een stuk grond waarop hij zijn wijndroom dacht waar te kunnen maken. Hij heeft zeker niet voor de gemakkelijkste oplossing gekozen, behalve een verlaten huis en wat weilanden was er niks. Het perceel ligt op 15 km van de Tyrreense Zee, tussen de bossen van Bassa Maremma, ten zuiden van Capalbio. Hij zag hierin de ideale lap grond om een onontgonnen wijnverhaal te schrijven met wijnen die elegantie en persoonlijkheid combineren.

Het wijndomein is vernoemd naar de heuvel “Monteti” die de wijnstokken beschermt tegen de sterke mediterrane wind. Op een heldere dag kan je een glimp van de zee opvangen vanop de heuvels die de hoogste wijngaard flankeren. Bij het afgraven van het domein zijn ze op enorme rotsblokken gestoten, in plaats van ze te vernietigen hebben ze besloten om hun monumentale schoonheid te benutten. Ze worden nu gebruikt als afbakening van de steegjes en de wijngaarden en zijn op die manier een soort van symbool van het landgoed geworden. Je vindt ze dus terug op de etiketten en ze etaleren ook de focus op de mineraliteit in hun wijnen.

De graafwerken zijn in 1999 gestart met als doel om maximaal voordeel te halen uit de uitstekende Zuidoost-/Zuidwestelijke oriëntering. De hellingshoek werd verminderd tot maximum 7% waardoor ze een heel dicht beplante wijngaard konden maken met 6,600 stokken per hectare. Tijdens de aanleg werd ook veel aandacht besteed aan de waterhuishouding. De wijngaarden liggen op ongeveer 145 meter boven zeeniveau en bestaan uit een steenachtige structuur met een onderlaag uit klei die rijk is aan mineralen. De beplanting tussen de ranken gebeurt in functie van de rijkdom van de bodem. Op de meest productieve percelen laten ze de begroeiing wat voedingsstoffen uit de bodem weghalen zodat de wortels in de diepere mineraal-rijke lagen hun voedsel moeten zoeken. Zo worden de rendementen ook op natuurlijke wijze laag gehouden.
Vanwege de kenmerken van het landgoed werd beslist om enkel rode druivensoorten aan te planten: Cabernet Sauvignon, Petit Verdot, Cabernet Franc, Alicante-Bouschet en Merlot. Zowel Paolo Baratta als de consulterende oenoloog Carlo Ferrini voelden zich te veel in hun mogelijkheden en vrijheden beperkt om voor een DOC of DOCG status te gaan. Ze hebben dus voor IGT Toscana gekozen. Hierdoor hadden ze de absolute vrijheid in het kiezen van de druivenrassen die nu volledig in functie van de bodemeigenschappen werden gekozen. Ondanks hun 28 hectare werd ervoor gekozen om maar twee wijnen te maken: de Caburnio en de Monteti, later kwam daar wel nog de TM rosé bij.

In 2001 is men met de bouw van de kelder begonnen. Hierbij waren er twee hoofdcriteria: alle processen moeten plaatsvinden door de zwaartekracht zodat de druiven niet door het gebruik van pompen kunnen gebruuskeerd worden, en het moest mogelijk zijn om de vinificatie van de 28 loten apart te doen. De 28 hectare grote wijngaard beschouwen ze eigenlijk als 28 kleine en afzonderlijke percelen van 1 hectare. Het is pas bij de assemblage dat beslist wordt welke loten voor welke wijn worden gebruikt. In 2004 werd hun eerste jaargang gemaakt en die werd drie jaar later op de markt gebracht. Nu de stokken wat ouder zijn werd het nodig geacht om een doorgedreven analyse te doen om de kwaliteit nog te verhogen. Hiervoor werd een universiteit ingeschakeld die alle percelen met drones in kaart heeft gebracht, hierbij werden de 1 hectare grote percelen in functie van hun kwalitatieve eigenschappen nog eens in kleinere loten onderverdeeld. Tenuta Monteti heeft onafhankelijk van die universiteitsstudie hetzelfde onderzoek gedaan. De resultaten van beide studies werden samengelegd en zo kan men nu nog nauwgezetter de druiven van de beste ranken selecteren voor hun Monteti wijn die op deze manier nog rijker en complexer is geworden.

In de wijngaarden worden enkel verantwoorde landbouwtechnieken gebruikt met organische bemesting in de winter. Ze hebben ook een eigen weerstation dat hen helpt in de strijd tegen schimmel. Alle druiven worden met de hand geplukt en ondergaan al een strenge selectie in de wijngaard. Een tweede selectie gebeurt op het dak van de wijnkelders. De wijn ondergaat een verlengd verblijf “sur lies” die rijk zijn aan natuurlijke antioxidanten, hierdoor moet er minder sulfiet worden toegevoegd. De gebruikte dosis sulfiet zit zelfs maar op de helft van de maximale toegestane dosis bij biologische wijnbouw! Hun Caburnio rijpt in een mix van inox cuves en reeds gebruikte vaten uit Franse eik. De Monteti ziet 18 maanden eik, waarvan het grootste deel nieuwe vaten. De door hen zelf opgelegde kwaliteitseisen voor deze wijn zijn uitzonderlijk streng. Zo gebeurt het regelmatig dat voor de Monteti voorbestemde vaten in de Caburnio gaan die zo profiteert van enkele hoog kwalitatieve vaten van nieuwe eik. In 2019 hebben ze 3 grote betonnen cuves geïnstalleerd. Hier zal de Monteti na zijn passage in de eiken vaten nog enkele maanden profiteren van een micro-oxidatie alvorens hij op fles gaat.

Vandaag is er ook een sterke betrokkenheid van Eva Baratta, de dochter van Paolo, en haar man Javier Pedrazzini. Het is een echt familiebedrijf geworden waarin ze willen dat je in je glas het landschap, de wijnstokken, de rozen, de eiken, de rozemarijn, de keien en de zee in de verte proeft. En als je het ons vraagt: ze zijn daar op een fantastische manier in geslaagd!