Agri Segretum is het verhaal van Lorenzo De Monaco & Eileen Holland, een Amerikaans-Italiaans koppel dat nauw verbonden was met Boston maar die 20 jaar geleden in Umbrië hun nieuwe thuis hebben gevonden. Ze kochten 28 hectare in Collazzone. Dit dorp ligt boven de Tevere vallei tussen Todi en Perugia, op een 2-tal uren rijden van Florence en Roma. Lorenzo en Eileen zijn vooreerst gestart met de renovatie van de gammele infrastructuur die al snel dienstdeed als uitvalsbasis om de streek te verkennen voor hun familie en vrienden. Hun laatste realisatie is het ombouwen van een historische boerderij ‘Villa’ tot een gastenverblijf met zicht op het middeleeuwse dorp Piedicolle. Ondertussen bezitten ze reeds een 80 hectare land.

Maar ons interesseren natuurlijk voornamelijk hun agrarische activiteiten. In 2008 zijn ze gestart met de aanleg van hun 5,5 hectare grote wijngaard op een zonovergoten zuidwestelijk georiënteerde helling die zo’n 300 meter boven zeeniveau ligt, en dit in het hart van de DOC Todi appellatie. Het was toen in de mode om Bordeaux druiven zoals Merlot en Cabernet Sauvignon aan te planten, maar Eileen en Lorenzo hebben een zeer bewuste keuze voor regionale druiven gemaakt. Het leeuwendeel van de aanplantingen bestaat uit Sangiovese ranken. Hierbij vinden we verschillende klonen waaronder ook Sangiovese Grosso die voor de beroemde Brunello wijn wordt gebruikt. Deze variant wordt voornamelijk in hun Marmocchio gebruikt. Naast deze iconische druif verbouwen ze ook Sagrantino en kleinere hoeveelheden Colorino en Malvasia Nera. De Sagrantino druif is een echt streekproduct uit Umbrië en wordt in Europa bijna uitsluitend rond de heuvels van Montefalco geteeld. Door zijn ligging in Centraal-Italië kent deze streek zowel klimatologische invloeden vanuit de Middellandse Zee en de Apennijnen. Maar zowel de koude winters als de hete en droge zomers worden door deze druif gemakkelijk verdragen. Deze druif is gekenmerkt door een vrij dikke schil en een hoog suikergehalte. Hierdoor is deze druif ook zeer geschikt om er een zoete dessertwijn ‘Passito’ van te maken. De Colorino druif kennen we voornamelijk als toevoeging aan Sangiovese in Chianti’s. Hij geeft de wijn een donkerder kleur. Voor deze rol wordt Cabernet Sauvignon soms ook ingezet maar deze kent een nog veel sterker aromatisch profiel en gaat dan al snel de Sangiovese overheersen. Malvasia Nera is met zijn Griekse origine de enige druif die iets minder streekgebonden is. In Italië wordt hij als toevoeging in een Sangiovese blend gebruikt waarbij zijn donkere kleur en aromatische eigenschappen voor een toevoegde waarde zorgen, deze rol wordt nu, zeker in Toscane, meer en meer door Cabernet Sauvignon overgenomen, zo blijft de productie van Malvasia Nera dus aan de lage kant. In 2015 hebben ze met Incrocio Manzoni Bianco en Grechetto hun eerste rijen witte druivenrassen aangeplant die in 2018 hun eerste witte wijn hebben voortgebracht. Dit bracht het totaal op 7 hectare aan wijngaarden. De term Incrocio slaat op 'kruising'. In dit geval is de druif een resultaat van de kruising tussen Riesling en Pinot Blanc. De Grechetto druif kent zijn roots in Griekenland en wordt voornamelijk in Centraal-Italië verbouwd. Zijn dikke schil biedt een goede bescherming tegen een uitbraak van Valse meeldauw.

Agri Segretum kiest heel bewust voor een organische wijnbouw waarbij al het werk in de wijngaard manueel gebeurt. Ook het snoeien, met de Guyot techniek, gebeurt handmatig. Eén van de door hun gecultiveerde Sangiovese klonen levert minder trossen op, en dit met kleinere bessen dan de meeste varianten. Dit betekent dat er meer schil is waardoor er meer extractie van kleur en polyfenolen is. De bodem bestaat uit kalksteen en klei. In de wijnkelder worden er geen gisten toegevoegd: ze laten de fermentatie spontaan op gang komen door het gebruik van de inheemse gisten. Tijdens de vinificatie wordt er geen enkel proces geforceerd. Als de filtering van de wijn door de zwaartekracht wat meer tijd nodig heeft dan geven ze die extra tijd gewoon. Het is de wijn die het tempo bepaalt en niet de wijnbouwer. De adviserende oenoloog is trouwens een heel bekende naam: Paolo Salvi die onder andere de wijnbouwer is van Pergole Torte van het wijnhuis Montevertine. In de wijnkelder werd er veel met inox gewerkt maar er is nu een transitie bezig naar het gebruik van grote vaten uit Franse eik. Ze zijn ook bezig met het ombouwen van een oude kapel tot een wijnkelder. Naast wijn wordt er op het domein ook biologische olijfolie geproduceerd.

Agri Segretum biedt een ideale kans om eens te zien wat de Sangiovese druif buiten Toscana kan tonen. En via hun Cru HTH krijg je zelfs de optie om een monocépage van de Sagrantino druif te proeven!